Osteochondroza jest chorobą o rozległym zasięgu, w wieku 35-40 lat występuje w różnym stopniu u większości ludzi. Najbardziej prawdopodobną lokalizacją osteochondrozy jest dolny odcinek szyjny, górny odcinek piersiowy i dolny odcinek kręgosłupa lędźwiowego. Etiologia osteochondrozy, czyli konkretne przyczyny i warunki występowania, jest całkowicie nieznana. Bezpośredni wpływ mają jednak predyspozycje dziedziczne, zmiany związane z wiekiem, urazy i zaburzenia ukrwienia tkanek.
W rozwoju choroby główną rolę odgrywają zmiany w centralnej części krążka międzykręgowego, a mianowicie odwodnienie. Przypomnijmy, że dysk składa się z jądra miażdżystego i otaczającego go pierścienia włóknistego. W wyniku wysuszenia dysk traci swoją funkcję amortyzującą, co prowadzi do stopniowej destrukcji. W rozwoju choroby rozróżnia się cztery etapy, różniące się pewnymi zmianami w krążku i sąsiednich tkankach. Nasilenie osteochondrozy kręgosłupa, objawy i leczenie zależą bezpośrednio od stadium rozwoju patologii.
Objawy i przyczyny osteochondrozy kręgosłupa
Rozważmy krótko etapy progresji osteochondrozy pod kątem zmian anatomicznych.
- Pierwszy etap. Powstawanie pęknięć w wewnętrznych warstwach pierścienia włóknistego oraz w jądrze miażdżystym. Wnikając w pęknięcia, jądro podrażnia zakończenia nerwowe pierścienia włóknistego;
- Druga faza. Podczas gdy dalsze podrażnienie pierścienia włóknistego występuje z powodu patologii jądra miażdżystego, pogarsza się fiksacja kręgów. Występuje niezwykła ruchliwość kręgosłupa;
- Trzeci etap. Stopniowe uszkodzenie pierścienia włóknistego. Występuje występ jądra (występ) poza anatomiczne granice pierścienia włóknistego, a następnie następuje pęknięcie pierścienia i powstanie przepukliny międzykręgowej (wyciskanie);
- Czwarty etap. Następuje rozprzestrzenianie się zmian zwyrodnieniowych na otaczające tkanki – kręgi, więzadła, nerwy, naczynia krwionośne. W wyniku przewlekłego stanu zapalnego krążek międzykręgowy ulega bliznowaceniu, co prowadzi do rozwoju zwłóknienia.
W zależności od lokalizacji w kręgosłupie istnieją 3 rodzaje osteochondrozy:
- osteochondroza szyjna;
- Osteochondroza klatki piersiowej;
- Osteochondroza lędźwiowa.
Warto zauważyć, że niektóre źródła wyróżniają czwarty typ - osteochondrozę krzyżową.
Osteochondroza szyjna |
Osteochondroza klatki piersiowej |
Osteochondroza lędźwiowa |
|---|---|---|
|
Uważa się, że główne typy osteochondrozy to szyjki macicy i lędźwi. Kręgosłup piersiowy jest jednak stale obciążony i podatny na wczesny rozwój dużych zmian zwyrodnieniowych, zwłaszcza u osób młodych. Ze względu na specyfikę rozwoju zmian w odcinku piersiowym kręgosłupa objawy neurologiczne pojawiają się w późnym stadium choroby. W większości przypadków choroba występuje z urazem (na przykład w wyniku podnoszenia zbyt dużego ciężaru).
|
Anomalie najczęściej obserwuje się w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
|
Wcześniej wspomniano, że etiologia osteochondrozy nie jest do końca poznana. Możemy jednak wymienić główne przyczyny osteochondrozy kręgosłupa, o udowodnionym wpływie na rozwój choroby:
- Regularne dynamiczne i statyczne obciążenia kręgosłupa o różnej intensywności. Na przykład praca ładowacza (przenoszenie ciężarów) lub górnika (przebywanie godzinami w nienaturalnych pozycjach i ogromne obciążenie fizyczne), kierowcy (wibracje i siedzący tryb życia) lub pracownika biurowego (siedzący tryb życia);
- kontuzja pleców;
- Słaby rozwój fizyczny lub nadwaga;
- Nieutrzymanie prawidłowej postawy i pochylenia;
- W rezultacie płaskostopie i brak równowagi mięśniowej prowadzą do nierównomiernego rozłożenia obciążenia na różne części kręgosłupa;
- cechy genetyczne;
- Hipotermia prowadzi do bardziej intensywnych objawów osteochondrozy;
- I wreszcie proces starzenia się człowieka.
Diagnoza osteochondrozy kręgosłupa
Wstępna diagnoza choroby (osteochondroza) następuje na podstawie dolegliwości pacjenta, jego badania i badania palpacyjnego kręgosłupa. Również dotkniętą część kręgosłupa można zidentyfikować dzięki topografii rozprzestrzeniania się bólu, która jest w stanie dokładnie powiedzieć, gdzie (w kręgach szyi, klatce piersiowej, dolnej części pleców) wystąpił ucisk nerwów.
Główną metodą diagnostyczną do diagnozowania osteochondrozy jest badanie rentgenowskie. Na zdjęciu rentgenowskim kręgosłupa zauważalne są zmiany zwyrodnieniowe stawów międzykręgowych, krążków, zwężenie kanału międzykręgowego, zmiany sklerotyczne w tkankach kręgosłupa. Jednocześnie rozpoznanie uszkodzeń kręgosłupa (zwłaszcza we wczesnym stadium) jest zawsze trudne, ponieważ procesy zachodzące w tym przypadku są charakterystyczne dla wielu innych chorób (guzy, przerzuty, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zmiany gruźlicze).
Na przednich zdjęciach rentgenowskich wykrywa się nierówności płytek, wzrost lub wyostrzenie procesów haczykowatych. Na zdjęciach profilowych zauważalne jest zmniejszenie wysokości, zmiana kształtu, przepuklina krążka, osteofity i inne zmiany w trzonie kręgowym. Małe zmiany zwyrodnieniowe nie są widoczne na zwykłym zdjęciu rentgenowskim, a w celu ich wykrycia wykonuje się badanie rentgenowskie z użyciem kontrastu. Najpełniejsze informacje można uzyskać za pomocą dyskografii - badania rentgenowskiego z wprowadzeniem środka kontrastowego przez nakłucie bezpośrednio do krążka międzykręgowego.
Kolejnym badaniem kręgosłupa jest funkcjonalna metoda rentgenowska. Dzięki radiogramowi wykonanemu przy maksymalnym zgięciu i wyprostowaniu kręgosłupa możliwe jest określenie ruchomości lub bezruchu przestrzeni międzykręgowej.
Najnowocześniejsze i najbardziej zaawansowane technologicznie metody badawcze to tomografia komputerowa (zwana dalej CT) oraz rezonans magnetyczny (zwany dalej MRI). Choć pierwsze aparaty do tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego pojawiły się w latach 70. i 80. , technologie wciąż są aktywnie rozwijane i udoskonalane, pozostając jednak dość niedostępne dla ogółu populacji ze względu na wysokie koszty badań czy brak maszyn w lokalnych szpitalach.
Metody leczenia osteochondrozy kręgosłupa
Leczenie osteochondrozy to długi, okresowy złożony proces. Ma na celu zmniejszenie i wyeliminowanie skutków zmian w obrębie krążka międzykręgowego. Mianowicie stany zapalne, ściskanie, słaby przepływ krwi, skurcze mięśni. W tym procesie może pomóc wiele rodzajów terapii, w tym metody orientalnych uzdrowicieli. W leczeniu osteochondrozy pacjent potrzebuje pełnego odpoczynku.
W większości leczenie odbywa się metodami nieinwazyjnymi, takimi jak terapia lekowa, terapia przeciwpasożytnicza, terapia ruchowa i inne. Rzadko stosuje się terapię inwazyjną, czyli operacje chirurgiczne. Na przykład w takich przypadkach, gdy przepuklina międzykręgowa utrzymuje się dłużej niż sześć miesięcy, a leczenie zachowawcze nie daje pozytywnego efektu.
Osteochondrozę kręgosłupa i jej leczenie prowadzą lekarze różnych specjalności: neurolog, ortopeda, kręgowiec, kręgarz i inni. Jednak diagnozę, wyznaczenie badań i badań zwykle przeprowadza neurolog, a także kręgarz, jeśli w klinice jest dostępny lekarz takiej specjalizacji, ze względu na jego specjalizację w chorobach kręgosłupa.
Podsumowując, możemy powiedzieć, że leczenie osteochondrozy dzieli się na następujące główne kategorie:
- Redukcja zespołu bólowego;
- Usuwanie skurczów;
- Eliminacja stanu zapalnego;
- Redukcja ściskania;
- Poprawiony przepływ krwi;
- Zapobieganie dalszemu pogorszeniu.
Przyjrzyjmy się powszechnie stosowanym zabiegom, z których każda obejmuje jedną lub więcej pozycji z tej listy.
Leczenie fizjoterapeutyczne
Zabiegi fizjoterapeutyczne mają na celu poprawę mikrokrążenia krwi w obszarze dotkniętego kręgosłupa, wyeliminowanie bólu i złagodzenie obrzęków. Również fizjoterapia pomaga zmniejszyć dawki stosowanych leków. Istnieją dziesiątki rodzajów fizjoterapii. Oto niektóre z nich:
- Refleksologia to oddziaływanie na punkty akupunkturowe za pomocą igieł, elektryczności, lasera. Pomaga złagodzić skurcze i poprawić przepływ krwi;
- Kinezyterapia to zabieg poprzez ruch i specjalne ćwiczenia fizyczne. W rzeczywistości jest to gimnastyka terapeutyczna, ale w rozszerzonym sensie. Obejmuje to szkolenie na symulatorach, ćwiczenia w grupach pod okiem lekarza, rozciąganie kręgosłupa;
- Pływanie terapeutyczne. Umożliwia wykonywanie ćwiczeń z uszkodzeniem kręgosłupa tym pacjentom, którym sprawia to trudność. Na przykład osoby starsze, osoby z nadwagą lub niepełnosprawne ruchowo. Należy zauważyć, że ze względu na siłę unoszącą wodę, obciążenie kręgosłupa jest równomiernie rozłożone;
- Terapia prądami impulsowymi, terapia UHF, neurostymulacja, magnetoterapia, masaż i inne.
Akupunktura
Unikalna metoda wywodząca się z medycyny orientalnej. Jego istota polega na użyciu specjalnych, bardzo cienkich igieł, które dosłownie pod wpływem grawitacji wnikają w specjalne punkty ciała. Punkty te zostały odkryte przez tysiące lat doświadczeń wschodnich uzdrowicieli, później potwierdzone przez oficjalną medycynę. Akupunktura pomaga zlikwidować nawet rozdzierający ból, ma pozytywny wpływ na układ nerwowy jako całość i choroby nerwowe.
Interwencja chirurgiczna
Operacja jest wskazana tylko wtedy, gdy nie ma pozytywnego efektu leczenia nieinwazyjnego lub w przypadku poważnych powikłań. Główną metodą leczenia chirurgicznego jest discektomia - usunięcie uszkodzonego krążka. Jednak nawet po operacji metodami małoinwazyjnymi rehabilitacja potrwa co najmniej 6 miesięcy.
Jednocześnie operacja nie wyeliminuje potrzeby regularnego leczenia osteochondrozy. Ponieważ przed operacją zawsze jest jasne zadanie, aby wyeliminować określoną wadę: przepuklinę, deformację, podwichnięcie itp. Operacja nie wpływa na ogólny proces zwyrodnienia tkanki chrzęstnej kręgosłupa.
Leczenie medyczne
Ten rodzaj leczenia jest najskuteczniejszy w krótkim okresie. Leki natychmiast zmniejszają ból, eliminują stany zapalne, łagodzą skurcze itp. Jednak gdy tylko zostaną anulowane, przy braku innych procedur niezbędnych do leczenia osteochondrozy, ich efekt szybko zniknie. Jednocześnie nie możesz spędzać całego życia na lekach, prędzej czy później będą miały efekt uboczny na organizm.
Leki można sklasyfikować zarówno jako leczenie pierwotne, jak i wtórne. Często są niezbędne do poprawy życia pacjenta. Służą do łagodzenia bólu (blokady terapeutycznej), eliminowania stanów zapalnych, łagodzenia skurczów mięśni, poprawy przepływu krwi. W ostatnich latach coraz częściej stosuje się inny rodzaj leków - chondroprotektory. Jednak same leki nie mogą osiągnąć długotrwałego, trwałego efektu.
Leczenie w domu
Domowe leczenie osteochondrozy składa się z terapii manualnej (terapia ruchowa, kołnierz Shants), akupunktury i terapii próżniowej. Metody te pomagają poprawić krążenie krwi i zmniejszyć przekrwienie mięśni i kręgosłupa. W rezultacie znacznie poprawia się regeneracja tkanek.
Wymienione procedury w połączeniu z lekami zapewniają skuteczne leczenie, które łagodzi nieprzyjemne objawy i poprawia ogólny stan. W takim przypadku należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe odżywianie i regulację nadwagi.
Fizjoterapia
Dzięki gimnastyce przywracana jest ruchomość kręgów, wzmacniane są mięśnie i ich układ krążenia. To ostatnie ma ogromne znaczenie, ponieważkręgosłup jest pozbawiony układu krwionośnego, a krążek międzykręgowy może otrzymywać składniki odżywcze tylko przez sąsiednie tkanki. W takim przypadku konieczne jest rozróżnienie między ćwiczeniami terapeutycznymi a jakimkolwiek innym treningiem.
Terapia manualna
Jedna z najskuteczniejszych metod. Ponieważ terapeuta manualny wpływa na mięśnie, więzadła i kości. Poprawia postawę, przywraca „normalną" strukturę kośćca, łagodzi nadmierne napięcie mięśni. W tym bezpośrednio wpływa na kręgi.
Terapia manualna osteochondrozy powinna być prowadzona regularnie, od raz w roku do kilku, w zależności od potrzeb. Należy zaznaczyć, że nie jest to zabieg jednorazowy, wielowymiarowy, trwający 10-20 sesji. Tylko wtedy przyniesie to długofalowy pozytywny efekt.